In Nijmegen-Oost bundelden bewoners en de gemeente Nijmegen hun krachten om deelmobiliteit toegankelijker te maken in de wijk. Het begon met een idee van Joris van Meel, die zijn stilstaande auto beu was en in gesprek ging met zijn buren. Dit individuele initiatief groeide uit tot een bruisende gemeenschap van bewoners die samen autodelen en nu zelfs een eigen deelcoöperatie hebben: ZoOost.
Zo’n tien jaar geleden kochten Joris en zijn vrouw een nieuwe auto. “Fijn voor een gezin met kleine kinderen. Je denkt ook echt dat je hem nodig hebt”, begint hij. “Maar toen de kinderen ouder werden, stond hij vooral stil op de oprit. En dat terwijl de vaste kosten bleven – verzekering, wegenbelasting en onderhoud. Ik dacht: dit klopt niet. We proberen milieubewust te leven, we fietsen al veel – dus waarom hebben we eigenlijk nog een eigen auto?”
Dat gevoel werd versterkt toen Joris een artikel over deelmobiliteit las in de krant. “Ik werd er enorm enthousiast van. Daarom plaatste ik een berichtje in onze wijkkrant, om de interesse te peilen. Binnen een paar weken had ik zo’n vijftig reacties. Eén buurman was zelfs al in gesprek met de gemeente over autodelen. We spraken af in de kroeg, waar hij me vertelde dat hij net daarvoor al een gesprek met de gemeente en DEEL – dat bewoners helpt bij het opzetten van lokale autodeelcoöperaties - had gehad over het delen van auto’s.’
De gemeente Nijmegen bleek grote ambities te hebben op het gebied van deelmobiliteit. “Toen zij erachter kwamen dat ik al 50 geïnteresseerden verzameld had, vroegen zij wat ik nodig had voor de volgende stap.” Een maand later organiseerde Joris samen met DEEL een eerste informatieavond. “We dachten: we zien wel wie er komt. Maar de zaal zat helemaal vol!”, lacht Joris. DEEL had de praktische kennis in huis, die wij misten. Dankzij hun uitleg kregen mensen vertrouwen dat het écht kon werken.”
Er bleek meer dan genoeg animo te zijn: maar liefst 35 huishoudens startten in april 2025 met een proefperiode van zes maanden binnen de bestaande coöperatie van DEEL. “Dat maakte de drempel lager: mensen konden goed ervaren hoe het werkt.”
Via DEEL werden 6 auto’s geleaset die voorzien werden van een kastje vol software. Dat kastje zorgt ervoor dat leden met hun telefoon kunnen openen en rijden; het registreert automatisch de ritgegevens voor een kloppende administratie.
Leden reserveren via een app, kiezen een kleine of grote auto en lopen maximaal een paar honderd meter naar hun deelauto. Als er onverhoopt geen auto beschikbaar is, kunnen deelnemers op kosten van de coöperatie uitwijken naar een commerciële deelauto. “Je betaalt een voorschot op basis van het vooraf geschatte aantal kilometers per maand. Aan het einde van elke maand krijg je een ritoverzicht zodat je weet waar je staat, net als bij je energieleverancier. En na een half jaar reken je alleen je daadwerkelijk gereden kilometers af. In die kosten zit alles: verzekering, stroom, onderhoud, wegenwacht.”
Autodelen betekent ook samen verantwoordelijkheid dragen. “De auto’s zijn van ons allemaal”, zegt Joris. “In de eerste week lieten mijn kinderen per ongeluk zakdoekjes achter in de auto – ik was dus de eerste die sorry zei in de groepsapp”, lacht hij. “Je leert flexibel te zijn.”
Naast de financiële voordelen en een groener straatbeeld ziet Joris nog een ander voordeel van deelmobiliteit: een sterkere buurtcohesie. “Voor de oudere deelnemers was het gebruik van de app en het elektrisch autorijden in het begin bijvoorbeeld best wennen. We hebben elkaar hierin ondersteund en ik durf wel te zeggen dat we elkaar beter hebben leren kennen. Er heerst echt een gevoel van we doen het samen. In een tijd waarin de maatschappij soms zo verdeeld lijkt, is het mooi om te zien hoe een buurtproject mensen weer dichter bij elkaar brengt. Tijdens borrels en overleggen komt bijna iedereen opdagen: dat zegt veel over de betrokkenheid.”
De proefperiode bleek een groot succes. Op de derde dag van de proef verkocht Joris al zijn auto. “Tegenwoordig doet mijn oprit dienst als moestuin”, knipoogt hij. En hij is niet alleen: sinds de start van de proef zijn er al achttien auto’s verkocht in de buurt. “Fantastisch toch? Ik had van tevoren niet durven dromen dat ik zoveel stoere buren zou hebben, die het aandurfden om ‘ja’ te zeggen tegen een initiatief dat er nog niet was. En dat alles vanaf dag één zo soepel zou lopen.”
Na de proefperiode werd een eigen deelcoöperatie opgezet: ZoOost. “En elke maand sluiten er meer huishoudens aan. Zij horen bijvoorbeeld van hun buren enthousiaste verhalen over het autodelen. Zo blijven we langzaam groeien.”
Zijn advies voor anderen die een soortgelijk initiatief ook overwegen? “Je kunt het niet in je eentje doen. Zoek contact met je gemeente en experts, zoals de mensen van DEEL. Samen sta je sterker. Begin klein, praat met je buren en durf gewoon de eerste stap te zetten.”
Joris kijkt met trots terug op het hele proces. “Ik ben blij dat ik het initiatief heb genomen, maar uiteindelijk doen we het samen. En dat is precies de kracht van ZoOost – en van elke wijk die durft te delen.”
