Minder en schonere vrachtritten de stad in
Project Duurzame last mile logistiek Heijendaal
Last mile logistiek gaat over de laatste paar kilometers van een vrachtrit. Momenteel veroorzaken deze laatste kilometers veel ongewenste neveneffecten als luchtverontreiniging en files. Het doel van dit project is om het gebruik van duurzame vormen van last mile logistiek in Gelderland te vergroten door kansrijke initiatieven op dit vlak op te schalen en te ondersteunen met praktijkgericht onderzoek en kennisverspreiding.
Uit eerder onderzoek in Nijmegen (centrum en Heijendaal) en Arnhem is gebleken dat zowel op de campus als op stadscentra het grootste deel van de voertuigen slechts 1 zending komt brengen (ongeveer 80%) en op diesel rijdt. Voor de Amsterdamse Uva HvA hub is berekend dat 30.000 vervuilende ritten stad inwaarts (1 miljoen kilometer per jaar), kunnen worden vervangen door 750 schone ritten. Bundeling van lading in combinatie met zero emissie leidt daardoor dus tot veel minder luchtverontreiniging en files.
Duurzame bevoorrading
Het Kennis DC Logistiek Gelderland van de HAN heeft een NWO-subsidie binnengehaald voor ‘Living Lab Sustainable Supply Chain Management in Healthcare’. Hiermee wil de HAN duurzame bevoorrading (zorglogistiek) onderzoeken en realiseren van de HAN, het Radboudumc en de Radboud Universiteit in Nijmegen. Daarnaast is er budget beschikbaar gekomen voor een ‘opschalingsproject’, waarbij het concept van goederenhubs kan worden opgeschaald naar een groter gebied dan Heijendaal (stad, regio en provincie) en mogelijk andere soorten logistieke stromen en meerdere logistieke hubs. Met name het opschalingsproject is onderdeel van Slim & Schoon Onderweg. Dit opschalingsproject is opgebouwd uit twee werkpakketten binnen onze regio. Een derde werkpakket gaat over de opschaling in de rest van Gelderland.
Werkpakket 1: Opschalen Nijmegen (NWO – Heijendaal)
In het eerste werkpakket worden nieuwe/extra ontvangers en goederenstromen toegevoegd aan het Nijmeegse living lab Heijendaal. Het living lab Heijendaal begint klein, met relatief eenvoudige goederenstromen van de drie Heijendaalse instellingen. Hoe kan dit worden uitgebouwd? Vragen die hierbij beantwoord moeten worden zijn:
- Welke extra ontvangers kunnen worden toegevoegd? Gedacht wordt aan: CWZ, Sint Maartenskliniek, ROC, Gemeente Nijmegen, ZZG Zorggroep;
- Welke extra goederenstromen van de drie Heijendaalse instellingen zelf kunnen worden toegevoegd? Welk type goederen / leverancier leent zich hiervoor?
- Welke stappen moeten genomen worden om dit praktisch te realiseren? En welke inzichten zijn daarbij nodig?
In 2020 is een start gemaakt door een aantal bijeenkomsten te organiseren met een groot aantal logistieke dienstverleners, waarbij vier werkgroepen zijn geformeerd die elk een deelaspect uitwerken: consumenten, facilitaire stromen, retail en de rol van de gemeente in de stimulering van deze hubs. Dit moet in 2021 leiden tot een gezamenlijke visie op een hub-structuur voor verschillende vormen van logistiek, waarbij ook wordt besproken welke partijen kunnen samenwerken om samen meerwaarde te creëren. Vervolgens wordt in 2021 deze hubstructuur besproken met mogelijke gebruikers van die hubs, zoals grotere en kleinere bedrijven, leveranciers. Dit wordt gekoppeld aan de communicatie over de Zero Emissiezones die in 2025 worden ingevoerd. De gemeente Nijmegen onderzoekt of zij het gebruik van een hub voor facilitaire stromen kan opnemen in de inkoopcontracten.
Werkpakket 2: Regio Arnhem-Nijmegen
Naast het living lab Heijendaal, zijn er ook onderzoeken en initiatieven voor slimme en schone last mile logistiek in de binnensteden van Arnhem en Nijmegen. In dit tweede werkpakket worden deze initiatieven geïnventariseerd – eventueel geïnitieerd – en gefaciliteerd. Een van de initiatieven waar we nu aan werken, is de gezamenlijke bevoorrading van het Bestuurskwartier in Arnhem (gemeente, provincie en rechtbank) via een hub in Arnhem, daarmee voortbouwend op eerder onderzoek van het Kennis DC Logistiek Gelderland naar stadslogistiek in Arnhem. Ook wordt gekeken hoe in de herontwikkeling van het Bestuurskwartier de logistiek vanaf de start van de planontwikkeling een goede plek kan krijgen, zodat dit goed kan verlopen, zonder de negatieve bijeffecten. Daarnaast is binnen dit werkpakket veel aandacht voor kennisverspreiding en netwerkvorming. Daarmee kunnen alle bestaande en nog te vormen initiatieven profiteren van de laatste inzichten en worden gefaciliteerd in het ontmoeten van de juiste zakenpartners. Hiertoe zullen op regelmatige basis symposia en bijeenkomsten worden georganiseerd, met sprekers uit bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen.
Beoogde resultaten
Het project moet leiden tot een samenhangende visie op een hubstructuur in Nijmegen, ontwikkeld door de logistieke dienstverleners en de overheid samen. Ook wordt in 2021 draagvlak verkregen voor deze hubstructuur en worden de lijntjes gelegd tussen aanbieders van hub-concepten (en andere vormen van slimme en schone logistiek) en de mogelijke gebruikers ervan. Dit moet leiden tot eerste proeven met hubs en waar mogelijk een voorstel om dit in 2022 verder op te schalen.
In Arnhem moet het leiden tot het goed verankeren van de logistieke stromen in de planvorming van het Bestuurskwartier.
Als concrete output zijn de volgende resultaten benoemd:
- Minimaal dagelijks 250 minder logistieke ritten last mile op de campus / regio Arnhem-Nijmegen aan het einde van 2022.
- Minimaal dagelijks 250 schonere logistieke ritten last mile op de campus / regio Arnhem-Nijmegen aan het einde van 2022.
Betrokken partijen: Kennis DC van de HAN, gemeenten, provincie, logistieke dienstverleners, Huis van de Binnenstad, Bestuurskwartier, retailers, PostNL, logistieke makelaars
